Co to jest list przewozowy?
List przewozowy dokument niezbędny do nadania przesyłki. Znany jest również pod pojęciem etykieta. Stanowi on potwierdzenie odbioru przez firmę przewozową paczki, przekazanej do wysyłki. W liście przewozowym znajdują się informacje, które umożliwiają identyfikację przesyłki, dlatego też jest tak ważny w procesie nadawania paczki. Ułatwia m.in. jej odnalezienie w momencie, gdy zostałaby zagubiona. Co powinno znaleźć się w liście przewozowym? Ile występuje rodzajów etykiet?
List przewozowy – z czego się składa?
List przewozowy zawiera wszystkie dane, które dotyczą nadawanej przesyłki. Są to informacje, które pozwalają odróżnić ją od setek innych paczek, nadawanych w podobnym czasie. Na etykiecie powinny znaleźć się:
- data oraz miejsce wystawienia dokumentu,
- dane oraz adres odbiorcy i nadawcy,
- dane oraz adres przewoźnika
- data oraz miejsce przyjęcia paczki do transportu, wraz z miejscem wydania,
- informacje o rodzaju przesyłki i sposobie opakowania,
- liczba sztuk, numery wraz z cechami,
- waga przesyłki brutto,
- koszt przesyłki,
- instrukcja określająca formalności dotyczące odprawy celnej,
- oświadczenie z potwierdzeniem, że transport podlega przepisom konwencji (ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road).
List przewozowy – funkcje
List przewozowy pełni przede wszystkim funkcję informacyjną i dowodową. Jest to szczególnie przydatne w momencie, gdy paczka zaginie lub zostanie naruszona bądź zniszczona w transporcie. Wówczas nadawca ma możliwość sprawdzić przyczynę zaistniałej sytuacji i odnaleźć przesyłkę. List przewozowy pełni również funkcję legitymacyjną, która pozwala odebrać paczkę od kuriera. Ma ogromne znaczenie przy odprawach celnych, zarówno przy imporcie, jak i eksporcie towaru.
List przewozowy najlepiej jest sporządzić w kilku egzemplarzach. Pierwszy, oryginalny przekazywany jest odbiorcy, drugi w miejscu nadania, trzeci – ceduła jako pokwitowanie, a ostatni przedostatni (zwany cedułą) pełni rolę pokwitowania, z kolei ostatni ma pozostać u odbiorcy.
List przewozowy – rodzaje
Listy przewozowe różnią się od siebie w zależności od rodzaju transportu, który został wybrany do przewiezienia przesyłki. Niektóre z nich mają gotowe szablony, które ułatwiają wypełnienie danych, inne natomiast nie mają wyróżnionych wzorców. Wśród listów przewozowych najczęściej wymieniane są:
- list przewozowy AWB
- listy przewozowe CIM i SMGS
- list przewozowy CMR
- konosament (Bill of lading)
List przewozowy AWB – transport lotniczy
AWB – list przewozowy – co to? Dokument związany z potwierdzeniem nawiązania umowy i przyjęcia paczki przez przewoźnika lotniczego do dalszego transportu. Stanowi zobowiązanie do dostarczenia paczki do osoby, która znajduje się na liście. Wariant AWB należy sporządzić w 3 sztukach oraz kopiach. Ponadto musi być napisany w języku angielskim. Poszczególne egzemplarze dostępne są w różnych kolorach. Zielonym – dla przewoźnika, niebieskim – dla nadawcy, różowym – dla odbiorcy.
Na etykiecie znajduje się również 11-cyfrowy numer oraz dane firmy przewozowej. Wśród listów AWB wyróżnia się rodzaj: HAWB (House Air Waybill), który wystawia spedytor dla eksportera oraz MAWB (Master Air Waybill) udostępniany przez przewoźnika spedytorowi.
List przewozowy CIM i SMGS – transport kolejowy
Co to jest list przewozowy CIM lub SMGS? To dokumenty, które stanowią potwierdzenie odbioru przez przewoźnika przesyłki w międzynarodowym transporcie kolejowym. Istnieją dwa rodzaje listów przewozowych CIM i SMGS, przy których pod uwagę bierze się położenie geograficzne.
List przewozowy CIM dotyczy obszarów Europy Zachodniej, z kolei list SMGS – przewozu kolejowego do oraz z krajów Europy Wschodniej i państw Dalekiego Wschodu. Listy CIM należy wykonać w 5 egzemplarzach, natomiast SMGS – w 6 kopiach. Koniecznością jest także przetłumaczenie ich na języki inne niż język, w którym zostały nadane. Wariant CIM musi być dostępny w języku włoskim, francuskim bądź niemieckim, a SMGS – w języku chińskim lub rosyjskim. Zasady sporządzania listu CIM znajdują się w konwencji COTIF, natomiast w SMSG dostępne są w umowie SMGS 1951.
List przewozowy CMR – transport drogowy
CMR to Międzynarodowy List Przewozowy, dokument potwierdzający zawarcie umowy o przewóz przesyłek. Stosuje się go do przewozu towarów pojazdami, np. czołowymi, samochodami, przyczepami i naczepami. CMR związany jest z przewozami międzynarodowymi. Etykietę wystawia się w min. trzech egzemplarzach – dla przewoźnika, dla nadawcy oraz jeden towarzyszący przesyłce – ma on trafić do odbiorcy towaru. Wszystkie powinny być podpisane przez nadawcę oraz przewoźnika.
Konosament – transport morski
Konosament to kolejny rodzaj listu przewozowego. Co to? To swego rodzaju papier wartościowy, wystawiany przez przewoźnika na prośbę nadawcy. Jedna sztuka dokumentu znajduje się u odbiorcy – dzięki niemu jest upoważniony do odbioru przesyłki. Konosament również występuje w kilku wariantach, przy podziale których pod uwagę bierze się rodzaj odbiorcy, a także drogę transportu.
Ze względu na rodzaj odbiorcy konosament ma postać:
- imienną – dla konkretnego odbiorcy, z uprawnieniami uzyskanymi na drodze cesji
- zleceniową – utworzony na zlecenie nadawcy, uprawnienia nadane przez indos
- na okaziciela – dla odbiorcy posiadającego dysponującym jego oryginałem, uprawnienia nadane poprzez fizyczne przekazanie dokumentu.